خواص ویتامین آ (A) و نحوه مصرف
این ویتامین در بسیاری از غذاها مانند اسفناج و محصولات لبنی یافت می‌شود. منابع دیگر ویتامین آ عبارت‌اند از غذاهای سرشار از بتا کاروتن، مانند سبزیجات برگ سبز، هویج و طالبی. بدن انسان خود بتا کاروتن دریافتی را به ویتامین تبدیل می‌نماید.
تأثیر ویتامین آ به‌عنوان مکمل خوراکی، عمدتاً برای افرادی است که رژیم غذایی ضعیف یا محدود داشته و یا بر حسب شرایطی مانند بیماری پانکراس، بیماری چشم یا سرخک، به این ویتامین نیاز بیشتری دارند. اگر به ویتامین آ به جهت خواص آنتی‌اکسیدانی آن نیازمند هستید، در نظر داشته باشید که مکمل‌ها از مزایای مواد آنتی‌اکسیدان طبیعی موجود در غذا برخوردار نخواهند بود.
مقدار توصیه شده مصرف ویتامین آ، روزانه ۹۰۰ میکروگرم برای مردان بالغ و ۷۰۰ میکروگرم برای زنان بالغ است.
شواهد و مدارک
تحقیقاتی که در رابطه با تأثیر ویتامین آ خوراکی بر شرایط خاص انجام شده، نشان می‌دهد که:
آکنه. دوزهای زیاد مکمل ویتامین آ خوراکی بر روی آکنه اثر نمی‌گذارند.
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن. طبق نتایج یک آزمایش گسترده‌ی بالینی، افرادی که در معرض خطر بالای دژنراسیون ماکولا وابسته به سن پیشرفته بودند، توانستند خطر پیشرفت بیماری را با مصرف ترکیبی از ویتامین‌های بتا کاروتن تا ۲۵ درصد کاهش دهند؛ البته نقش بتا کارتوتن در بهبود این بیماری همچنان مشخص نیست!
سرطان. ارتباط بین استفاده از مکمل‌های ویتامین آ و کاهش خطر ابتلا به ریه، پروستات و سایر انواع سرطان‌ها کماکان مشخص نیست.
سرخک. مکمل‌های ویتامین آ برای کودکان مبتلا به سرخک که در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارند، توصیه می‌شود. تحقیقات نشان داده است که مکمل‌ها، میزان مرگ ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهند.
کمبود ویتامین آ. افرادی که کمبود ویتامین آ دارند، بیشتر از سایرین از مکمل‌های ویتامین آ سود می‌برند. کمبود این ویتامین سبب کم‌خونی و خشکی چشم می‌شود. علاوه بر استفاده از مکمل‌های خوراکی، این ویتامین در تولید کرم‌های موضعی برای کاهش چین و چروک، لکه‌های پوستی، زبری و آکنه نیز استفاده می‌شود.
احتیاط مصرف ویتامین آ
یک رژیم غذایی سالم و متنوع در تأمین ویتامین آ بدن نقش مؤثری دارد و در صورتی که به خواص آنتی‌اکسیدانی این ویتامین علاقه‌مند هستید، منابع غذایی بهترین انتخاب ممکن خواهند بود. این حقیقت که مکمل‌های ویتامین آ مزایای مشابه آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی غذا را شامل می‌شوند یا خیر، کماکان اثبات نشده است. مصرف بیش از حد این ویتامین می‌تواند مضر باشد و مقادیر زیاد آن در دوران بارداری ممکن است به نقایص هنگام تولد منجر شود.
ایمنی و عوارض جانبی
مصرف بیش از حد ویتامین آ می‌تواند مضر باشد. یک دوز بالا معادل ۲۰۰۰۰۰ میکروگرم ممکن است عوارض زیر را در پی داشته باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- تاری دید
مصرف روزانه بیش از ۱۰۰۰۰ میکروگرم از مکمل‌های خوراکی ویتامین آ، در درازمدت می‌تواند مشکلات زیر را سبب شود:
- نازکی استخوان
- مشکلات کبد
- سردرد
- اسهال
- حالت تهوع
- سوزش پوست
- درد مفاصل و استخوان‌ها
- نقایص هنگام تولد
اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، پیش از مصرف ویتامین A با پزشک خود صحبت کنید. مصرف بیش از حد این ویتامین در دوران بارداری می‌تواند به نقایص هنگام تولد منجر شود.
تداخلات داروئی
داروهای ضد انعقاد خون. مصرف خوراکی مکمل‌های ویتامین آ در طول مصرف این داروها که جهت جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شوند، می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
بکساروتن (تارگرتین). مصرف مکمل‌های ویتامین A در هنگام استفاده از این داروی سرطانی، خطر بروز عوارض جانبی دارو مانند خارش و خشکی پوست را تشدید می‌کند.
داروهای هپاتوتوکسیک. مصرف دوزهای بالای مکمل‌های ویتامین آ به کبد آسیب می‌رساند. ترکیب مقادیر زیاد این مکمل‌ها با داروهای دیگری که خود به کبد آسیب می‌رسانند، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های کبد را افزایش دهد.
اورلستات (آللی، زنیکال). این داروی کاهش وزن می‌تواند منجر به کاهش جذب ویتامین آ از منابع غذایی شود و احتمالاً پزشک معالج به بیمار توصیه کند تا در طول دوره‌ی این داروها، مولتی‌ویتامین، ویتامین آ و بتا کاروتن نیز مصرف نماید.
رتینوئید‌ها. هرگز این داروهای تجویزی خوراکی را با مکمل‌های ویتامین آ در یک زمان مصرف نکنید. این کار می‌تواند منجر به خطر افزایش بیش از حد ویتامین آ خون شود.
منبع: چطورپدیا
